Współczesne rolnictwo zmaga się z wyzwaniami, które wymagają wdrożenia nowych metod produkcji żywności. Są to zmiany klimatu, zakłócony łańcuch dostaw, wzrost populacji oraz rozwój nowoczesnych technologii, w tym automatyzacji.
Rolnictwo wertykalne umożliwia zautomatyzowanie pracy. To uprawa w kontrolowanym środowisku, na której rośliny umieszczone są jedna nad drugą na wielopiętrowych stelażach. Produkcja działa niezależnie od warunków panujących na zewnątrz.
Na farmach wertykalnych uprawa może trwać przez cały rok. Kluczowe jest opracowanie modelu wzrostu rośliny. Działa on na dwóch poziomach: fizjologii roślin oraz kinetyki reakcji. Pozyskane dane zbierane są w algorytm, który łączony jest z analizą bieżących pomiarów z sond monitorujących atmosferę i pożywkę.
Roślina na każdym etapie wzrostu otrzymuje wszystkie niezbędne -mikro- i –makro elementy, które są konieczne dla jej zdrowego wzrostu. Dlatego też farma wertykalna to przewidywalna i pewna produkcja, która jest częścią nowoczesnych metod upraw w Polsce i na świecie.
Poniżej zaprezentowane zostały 3 powody, dla których farmy wertykalne mogą być przyszłością rolnictwa.
Rolnictwo na świecie wykorzystuje około 51 mln km2 gruntów, co stanowi prawie 50% gruntów nadających się do zamieszkania na świecie1. Uprawa wertykalna może stanąć praktycznie wszędzie – nawet w centrum miasta. Jest ona realizowana wewnątrz pomieszczeń lub w kontenerze morskim. Pod budowę farmy wykorzystuje się także istniejące już budynki (są one odpowiednio przygotowywane pod realizację uprawy).
W rezultacie znacznie zmniejsza się odległość, jaką pokonuje żywność: od farmera, przez przetwórcę do sprzedawcy detalicznego i finalnie konsumenta. Logistyka dostaw staje się mniej złożona, a “food miles” ograniczone do niezbędnego minimum.
Uprawy wertykalne funkcjonują w centrach aglomeracji miejskich, na stacjach metra, czy też na pustyni. Kilka ciekawych przykładów znajdziesz poniżej:
1. W Londynie prowadzona jest uprawa w dawnym schronie przeciwlotniczym z czasów II Wojny Światowej.
2. W stolicy Gruzji, Tbilisi działa farma w hotelu Stamba.
3. Na 5 piętrze centrum handlowego İstinyePark w Turcji funkcjonuje farma, na której uprawia się sałaty oraz zioła.
Krótsze łańcuchy dostaw poprawiają zarówno bezpieczeństwo żywnościowe, jak i jakość produktów, które trafiają na stół. Pandemia COVID miała znaczący wpływ na wzrost zainteresowania żywnością produkowaną lokalnie. Prawie połowa Polaków (47,9%) biorących udział w badaniu Upfield potwierdziło, że zaczęło jeść zdrowiej. Włączyli do diety więcej warzyw (75,6%) oraz owoców (49,9%).
Według raportu “ZRÓWNOWAŻONA ŻYWNOŚĆ W POLSCE, Narodziny masowego rynku jako szansa dla branży spożywczej” aż 79% Polaków chce kupować więcej produktów lepszej jakości. Co więcej, 73% polskich konsumentów zapewnia, że wybiera polskie oraz lokalne produkty2.
W 2023 roku firma WTW przeprowadziła badanie z decydentami łańcucha dostaw, aby lepiej zrozumieć szanse i zagrożenia stojące przed tą branżą. Zapytała 100 specjalistów ds. logistyki z branży rolnej i spożywczej o wyzwania, jak i o przyszłość transportu żywności.
Ankietowani uznali, że najpoważniejszy wpływ na łańcuchy dostaw mają zagrożenia cybernetyczne. Kolejno, aż 70% respondentów odpowiedziało, że wykorzystywanie i dostęp do surowców naturalnych. Wśród pozostałych kluczowych zagrożeń wymieniono m.in. zmianę klimatu, jak i konflikty zbrojne. Za jako jeden z najważniejszych trendów, bo opowiedziało się za nim ponad 4 na 10 osób (42%)3 uznano zrównoważony rozwój.
1. Szansa na rozwój regionu
2. Ograniczenie marnowania żywności podczas transportu
3. Świeże produkty bliżej lokalnej społeczności
4. Poprawa rentowności biznesu
Zmiany klimatu mogę mieć negatywne konsekwencje dla rolnictwa. Jest to m.in. brak możliwości wdrożenia przewidywalnej produkcji i ochrony przed gwałtownymi zjawiskami ekstremalnymi.
Zastosowanie nowoczesnych technologii pozwala na wdrożenie rozwiązań, które są:
Farmy wertykalne rozwijane są zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju. Pozwalają na efektywne wykorzystanie zasobów, minimalizują negatywny wpływ na środowisko, a jednocześnie dostarczają zdrową i lokalną żywność. Ten rodzaj uprawy już teraz stanowi zieloną alternatywę dla tradycyjnego rolnictwa.
Wdrożenie zautomatyzowanych procesów na farmie wertykalnej pozwala uzyskać wysoką wydajność i dokładność produkcji. Oprogramowanie, analityka danych jak i robotyka to tylko wybrane elementy z technologii, dzięki którym tworzone są optymalne warunki do wzrostu roślin na uprawie.
Każdy etap na farmie Hydropolis – od ziarenka aż po zbiór rośliny jest ściśle monitorowany co pozwala na:
Warto jasno zaznaczyć, że farmy wertykalne nie zastąpią konwencjonalnych metod upraw. Rolnictwo wertykalne stanowi komplementarną część nowoczesnego rolnictwa. Jest ważnym elementem w strukturze przyszłej produkcji żywności.
Uprawy o kontrolowanym środowisku pomagają zmniejszyć wpływ rolnictwa na środowisko. Farma wertykalna to pewna, całoroczna produkcja roślin, która działa niezależnie od warunków atmosferycznych. To zero środków ochrony roślin i do 65% mniej nawozów niż na uprawach tradycyjnych.
Kluczowe obecnie jest opracowywanie rozwiązań pozwalających na uzyskanie jak największej efektywności na farmach wertykalnych: ograniczenia zużycia energii przy równoczesnym wzroście produkcji.
1. Christian Schürings, Christian K. Feld, Jochem Kail & Daniel Hering, Effects of agricultural land use on river biota: a meta-analysis, 2022.
2.Accenture, ZRÓWNOWAŻONA ŻYWNOŚĆ W POLSCE, Narodziny masowego rynku jako szansa dla branży spożywczej, 2021.
3.WTW, Food, Beverage and Agriculture Supply Chain Risk Report 2023, 2023.
